YKS, TYT ve AYT Sınavlarının Anlamları Nedir?
YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı), Türkiye'de ÖSYM (Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi) tarafından her yıl düzenlenen ortaöğretimden yükseköğretime geçiş sınavıdır. TYT ve AYT olarak iki oturumdan oluşur. TYT, Temel Yeterlilik Testi'nin kısaltmasıdır ve AYT, Alan Yeterlilik Testi'nin kısaltmasıdır. YKS'nin ilk oturumu olan TYT sınavına katılım zorunlu iken AYT sınavına katılım, zorunlu değildir.
TYT Ve AYT Sınavlarının Kurallarını ve Kapsamını İyi Bilmeliyiz
Sınavların anlamından daha çok bu sınavlarda başarılı olmak için TYT ve AYT sınavlarının kurallarını, sınav kapsamlarını ve sınavda başarılı olmak için kendi hedefimize göre nasıl hazırlanmamız gerektiğini iyi bilmemiz gerekir.
TYT Ve AYT Sınavlarının Amacı Nelerdir?
TYT'nin amacı, öğrencilerin üniversiteye giriş için gerekli olan temel yeterlilikleri taşıyıp taşımadıklarını belirlemektir. AYT'nin amacı ise öğrencilerin, istedikleri bölümlere yerleşebilmeleri için gerekli alan bilgilerini taşıyıp taşımadıklarını belirlemektir. TYT ve AYT sınavlarının isimleri belli dönemlerde değişse de öğrencilerin bir üniversiteye yerleşebilmesi için gereken şartlar genel olarak değişmedi.
Değişen Eğitim Sistemleri Hakkında Bir Not
Ülkemizde (neredeyse Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan bu yana) yıllar içerisinde eğitim sisteminde birçok değişiklik yapılmıştır. Bu değişikliklerin amacı ve vaadi, eğitim sistemimizi daha kaliteli hale getirmek ve öğrencinin eğitim verimliliğini ölçerek daha umut vadeden nesiller yetişmesini sağlamak olmuştur. Ancak unutmamak gerekir ki her sistemin kendi içinde bazı eksikleri ve hataları olabilir.
Sistemler Değişir Ancak Asıl Amaç, Nitelikli Bir Toplum Oluşturmak
Bu sebeple dönem dönem tek sınav sistemi dönem dönem ikili sınav sistemi ile bu sınavların adı değişse de en önemli olan aklı ve fikri hür, insana, doğaya saygılı, vatanını seven ve koruyan bir toplum oluşturmaktır. Okullarda bizlere evrensel bilim, ilim ve sosyal yetkinlikler öğretilir. Bu öğrendiklerimizle sahip olduğumuz ahlaki değerleri harmanlayarak hayatta bireysel başarıyı yıllar geçtikçe elde etmeyi başarırız.
TYT Ve AYT Sınav Müfredatı
Önemli bir hatırlatma: Sınav süreleri ve formatının değişebileceğini unutmayın. Bu nedenle, güncel TYT ve AYT formatı, süresi, şartları ve ek detaylarını Yükseköğretim Kurulu (YÖK) veya Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) gibi yetkili kurumlardan doğrulamanız önemlidir.
TYT Müfredatı ve Soru Sayısı
TYT, üniversiteye giriş için gerekli temel yeterlilikleri taşıyıp taşımadığını belirlemek için yapılan bir sınavdır. Sınavda Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri ve Sosyal Bilimler olmak üzere dört alan sorusu sorulur. TYT, 9. ve 10. sınıf müfredatlarını kapsar. TYT, 120 sorudan oluşur ve sınav süresi 135 dakikadır (2 saat 15 dakika).
AYT Müfredatı ve Soru Sayısı
AYT sınavında 3 alan bulunmaktadır. Bunlar sayısal, sözel ve eşit ağırlık alanlarıdır. Aday, hangi alandan bu sınava katılmışsa sınavda belirlenen 4 testten (Matematik, Fen Bilimleri, Türk Dili ve Edebiyatı ve Sosyal Bilimler) 2 tanesini seçerek çözmesi gerekmektedir. AYT, 11. ve 12. sınıf müfredatlarını kapsar. AYT, 160 sorudan oluşur ve sınav süresi 180 dakikadır (3 saat). Ayrıca 2022 yılı itibariyle AYT'ye girmek için gerekli olan 180 baraj puanı uygulaması kaldırılmıştır.
Sınavları İyi Anlamak Önemlidir
İki sınav müfredatını da iyi anlamak, soru tiplerini iyi öğrenerek sınava hazırlanmak önemlidir. Bunun içinde ne kadar çok soru çözerseniz o kadar çok egzersiz yapmış olursunuz. Sizi diğer rakip öğrencilerden önce bitiş çizgisine götürecek olan şey işte budur. Kendinize bir hedef belirleyerek o hedef en hızlı şekilde ulaşmak için çok fazla egzersiz yapmalı ve odağınızı sınava vermelisiniz.
Ezberlemeyin, Mantığını Öğrenin
Mutlaka soru tiplerini ve çözüm yollarını öğrenirken işin mantığını anlaya odaklanın. Ezberle yapılan öğrenme, size sadece vakit kaybettirir. Ezberle yapılan öğrenme çabuk unutulacağından ilerleyen eğitim ve öğretim yıllarınızda öğrendiklerinizi harmanlama becerisine sahip olamazsınız. Haliyle ezberle inşa edilemeye çalışılan bir temel ile üniversitede başarılı olmakta zorlanırsınız. Bu sebeple soru tipleri ile beraber ilgili dersin konularınıda iyi öğrenerek eksiklerinizi tamamlamayı unutmayın.
TYT ve YKS: Hangisi Daha Önemli?
TYT mi yoksa AYT mi daha önemli? Hangisinin daha önemli olduğu, öğrencinin hedeflediği bölüme göre değişir.
TYT ve AYT, Hedefinize Göre Önem Kazanır
Genel sınavdan (YKS) alacağınız puan hedefini etkileyen en önemli faktörler, seçtiğiniz bölüm (Sayısal, Sözel ve Eşit Ağırlık) ve hedeflediğiniz üniversite / fakültedir. Örneğin, tıp fakültesi, mühendislik fakültesi veya hukuk fakültesi gibi bölümlere yerleşmek isteyen öğrenciler için AYT'den fakültelerin ilan ettiği yeterli puanı almak zorundadır. Bu bölümlere yerleşmek için, AYT sınavından yüksek puan alınması gerekir. Bu durumda genel sınavın (YKS) %60'ı AYT'den geleceği için AYT, daha fazla öneme sahip olarak gözükebilir. Yine de genel puanın (YKS) %40'ının geleceği TYT'den yeterli puanı alamadığınız durumda AYT puanı yeterli olamayacaktır. Bu yüzden örnekteki bölümleri hedefliyorsanız hem AYT hem TYT için sıkı çalışmalısınız.
Bir Yüksekokul Hedefiniz Varsa TYT Daha Önemli
Eğer bir yüksekokul bölümünü (çoğunlukla 2 yıllık bir eğitim süresi oluyor) tercih edecekseniz genellikle TYT puanı yeterli olacaktır. Bu durumda TYT puanınız AYT'den daha fazla önem kazanır.
Sınavlara Hazırlanırken Meslek Seçiminin Önemi
Meslek seçiminizi doğru yaparsanız buna göre sınavlara hazırlanırken kendinize doğru bir çalışma stratejisi oluşturabilirsiniz. Hangi sınavlara girileceğini, hangi puanların hedefleneceği, hangi şehirlerde ve hangi üniversitelerde eğitim alacağınızı hedeflemek için meslek seçimine lise yıllarından itibaren kafa yormak, eğitim hayatınız için sizi önemli ölçüde verimli hale getirecektir.
Eğitim, Kariyerimiz İçin Ne Kadar Önemli?
Hayatımızın çok genç yaşlarında bu sınavlar sebebiyle meslek seçimi yapmak zorunda olduğumuzu hissederiz. Sanki gittiğimiz üniversitede okuduğumuz bölüm bizim hayatımızın kalitesini belirleyecek ve geleceğimizi şekillendirecek sanarız. Ancak bu kısım, hem akademik hem de profesyonel kariyerin %50'sini kapsamaktadır. Geri kalan %50, bizim hayat ağacımızı nelerle süslediğimizle alakalıdır. Örneğin lisede matematik ve fen derslerine ilgili olamayan biri iletişim odaklı derslerde edebiyat ve coğrafya gibi sözel alanlarda başarılı olduğu için bu derslerin puanları ile girilen üniversite bölümlerine yerleşip, örneğin bir avukat olabilir. Ancak bununla beraber aslında dijital oyun alanında yeteneği olan bir avukat siber güvenlik, kvkk, dijital varlık ihlalleri gibi alanlarda spesifik yeterlilikle mesleğinde uzmanlaşabilir ya da yeni dünyanın mesleklerinden olan dijital spor alanında ünlü oyuncuların avukatlıklarını yapabilir veya oyun şirketlerinin yasal temsilcisi olabilir.
Üniversite Sınavı Gelecekte Ne Olacağımızı Giden Yolun Neresinde?
Hayat bize ne olacağımıza karar vermemiz için birçok fırsat sunar ve üniversite sınavı bu fırsatların ilk basamağıdır. Toplum içinde belirli bir statüde kabul görmemiz için eğitim geçmişimiz önemli bir etikettir ancak bu hayatımızdaki tek şansımız değildir. Her zaman için kendi yeteneklerimizi iyi anlayıp, kendimizi öncelikle iyi bilmeliyiz. Sonra da yapmak istediğimiz işin ya da mesleğin dinamiklerini öğrenmeli, o işi yapan kişilerle mesai harcamalıyız. Hayalini kurduğumuz meslek için araştırmalar yapmalı, o mesleği yapan profesyonellerle iletişim kurmalı ve ona göre gerçekten olmak istediğimiz kişiyi tanımaya çalışmalıyız. O mesleği yaparken genel huzuru, ekonomik koşulları, sosyal statüyü ve gelişecek çevreyi iyi anlamaya çalışmalıyız.
Bu sebeple şunu söyleyebiliriz: TYT ve AYT sınavlarına hazırlanırken meslek seçimi bize yol gösterici olacaktır.
Meslek Seçimi Önemli Ancak Keskin Seçimler Doğru Değil
Meslek seçimi üniversite sınavına hazırlanırken kesinlikle çok önemlidir. Ancak bu hedefler keskin olmamalı ve ders çalışma maratonu içerisinde bizi strese sokmamalıdır. Mutlaka alternatif seçimlerimiz olmalı ve kademe kademe alternatiflerden asıl hedefe giden yolda adım adım puanlarımızı artırmalıyız. Bir insanın en üst seviyede belirlediği hedefine ulaşma şansı %100 olmadığı gibi %0 da değildir. Bunu bilerek belirleyeceğimiz alternatif 3, 5, belki de 10 hedefe kolaydan zora doğru ilerlemeyi de kendimize bir hedef olarak koyalım.
TYT Ve AYT Sınavlarına Hazırlanırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Birçok yazımızda sınavlara hazırlık çalışmalarının nasıl yapabileceğimizi ifade etmiştik. Bu yazımızda fazla detaylandırmadan 3 maddede toparlayalım.
1. Programlı Çalışmalıyız
Programlı çalışmaya dikkat etmeliyiz. Hayatımızın her döneminde bir alanda başarılı olmak istiyorsak öncelikli kuralları belirlemeli, programlı olmalı, zamanı iyi yönetmeli ve bununla beraber istikrarlı olmalıyız. Çoğu insanın maalesef birçok konuda başarısız olmasının en büyük sebebi, programlı olma konusunda öz yeterliliğe sahip olmamasıdır. Hayatımızda gün içinde birçok uyaranla karşılaşırız. Özellikle TYT ve AYT sınavlarına hazırlanan gençler için bu uyaranlar çok çeşitli olabilir. Bu uyaranlar bazen arkadaşlarımız bazen aile üyelerimiz bazen de keyfimizin kahyası olabilir. Ayrıca günümüzde en büyük uyaranlardan biri de dijital etkileşimlerdir. Sosyal medya başlı başına bir varlık savaşı haline gelmiş durumda. Herhangi bir konudan ve olaydan eksik kalmamamak için dijital dünyada olmayı birçok insan tercih eder. Ancak bu, ruhsal ve zihinsel olarak çok yorucudur. Özellikle sınav zamanı kesinlikle zamanımızı bize boşa harcatacak seviyedeki bu yorgunluklar içine girmememiz gerekir. Aynı zamanda online oyunlar da yine bize zamanın nasıl geçtiğini anlamayacağımız önemli kancalar takar. Lütfen sınava hazırlanırken bu gibi uyaranlara dikkat edin.2. Zinde Kalmaya Özen Göstermeliyiz
Spor yapmak ve sağlıklı beslenmek sizi zihinsel, bedensel ve mental olarak dinç tutar. TYT ve AYT sınavları gençlik döneminizde bir birey olarak kendi akademik başarınızı gösterebileceğiniz ilk basamaktır. Bu sebeple kendinize bir rol model seçerek onun güçlü olduğu yönleri kendinizde de geliştirmek için çaba sarf edebilirsiniz. Dünyada başarılı olan insanlara baktığınızda mutlaka düzenli olarak bir spor aktivitesine zaman ayıran, düzenli ve programlı bir şekilde bu aktiviteleri yapan ve sağlığına dikkat eden insanlar olduğunu görürsünüz. İlerleyen yaşlarınızda hem bedensel hem de zihinsel sağlığınız için bugün öğrendiklerinizin daha kalıcı olmasını sağlayacak olan en önemli dinamikler sağlıklı beslenmek ve spor yapmaktan geçer. Eğer her yaşınızda zinde kalmak istiyorsanız mutlaka bu kurala uymalısınız.
3. Kendi Öğrenme Stilinizi Bulun
Yukarıdaki maddeler aslında sadece TYT ve AYT sınavlarında başarılı olmanız için değil tüm hayatınız boyunca diğerlerinden önde olmanız, fark yaratmanız ve kişisel başarınızı ortaya koymanız için gereklidir. Ancak bu sınavlar özelinde yapmanız gereken en önemli şey ise kendinizi iyi tanıyarak nasıl bir öğrenme yöntemini benimsediğinize dikkat etmelisiniz. Örneğin ders çalışırken müzik dinlemek sizi dış uyaranlara karşı koruyor gibi gelebilir ve dikkatinizi sorulara veriyorsunuz gibi size hissettirebilir ancak beynimizi bir makine gibi çalıştığı için beynimizin öğrenme şekline göre sözsüz daha dingin müzikler seçerek öğrenme yolculuğumuzda beynimizi desteklemek işimizi kolaylaştırabilecektir. Bununla beraber mutlaka bizi anlayan bir eğitim platformundan destek olmak, özel ders öğretmenimizi buna göre seçmek ve maksimum sayıda soru çözmek bizi başarıya götürecek unsurlardandır.Classest, Bu Yoğun Süreçte Size Fazlasını Sunuyor
Classest bir online öğrenme platformu olarak sizlere bir dersten fazlasını sunuyor. TYT özel ders ve AYT özel ders programlarımızdan destek almak için mutlaka uzman öğretmen kadromuzla online bir derste buluşmalısınız. Bu deneyimler sonrasında Classest'ın avantajlarını fark edeceğinize eminiz.